Różnice między British English a American English

Autor: Jakub Kopciński, lektor języka angielskiego

📩 Kontakt: www.jakubkopcinski.com/kontakt

Dla wielu uczniów języka angielskiego kontakt z jego dwoma najpopularniejszymi odmianami – brytyjską i amerykańską – może być źródłem zamieszania. Różnice nie dotyczą tylko akcentu, ale obejmują także słownictwo, pisownię, gramatykę, wymowę, a nawet idiomy. W tym artykule szczegółowo przedstawię najważniejsze różnice między British English (BrE) a American English (AmE), wraz z przykładami, praktycznymi zastosowaniami oraz wskazówkami, którą wersję warto wybrać w zależności od celu nauki.

Różnice między British English a American English

1. Różnice w słownictwie między British English a American English (vocabulary differences)

Niektóre wyrazy w BrE i AmE mają zupełnie inne odpowiedniki, mimo że oznaczają te same rzeczy.

British English	American English	Znaczenie
flat	apartment	mieszkanie
lorry	truck	ciężarówka
lift	elevator	winda
trousers	pants	spodnie
petrol	gas/gasoline	benzyna
holiday	vacation	wakacje
biscuit	cookie	ciastko
post	mail	poczta
rubbish	trash/garbage	śmieci
football	soccer	piłka nożna

Warto zaznaczyć, że użycie niewłaściwego słowa nie uniemożliwi komunikacji – native speakerzy zazwyczaj rozumieją obie wersje, ale mogą one brzmieć dziwnie lub zabawnie dla kogoś z danego kraju.

2. Różnice w pisowni (spelling differences)

Pisownia to jedno z najłatwiej zauważalnych rozróżnień.

British English	American English
colour	color
centre	center
organise	organize
travelled	traveled
defence	defense
licence (rzecz.)	license
programme	program

Brytyjczycy preferują końcówki „-our”, „-re” oraz „-ise”, podczas gdy Amerykanie używają „-or”, „-er” oraz „-ize”.

3. Wymowa i akcent (pronunciation)

• W BrE często nie wymawia się końcowego "r" (np. car brzmi jak /kɑː/), podczas gdy w AmE to "r" jest wyraźne (/kɑːr/).

• W AmE wiele słów ma akcent przesunięty na inną sylabę niż w BrE, np. advertisement – BrE: /ədˈvɜːtɪsmənt/, AmE: /ˈædvərˌtaɪzmənt/.

4. Różnice gramatyczne (grammar differences)

Present Perfect

W British English częściej używa się czasu Present Perfect do mówienia o doświadczeniach:

• BrE: I've just eaten.

• AmE: I just ate.

Have got vs. Have

• BrE: I’ve got a car.

• AmE: I have a car.

Use of "shall"

• BrE: Shall we go?

• AmE: Should we go?

Past Simple vs. Present Perfect

Amerykanie częściej używają Past Simple w miejscach, gdzie Brytyjczycy powiedzą Present Perfect.

Regularne i nieregularne formy

• BrE: learnt, dreamt

• AmE: learned, dreamed

5. Czasowniki zbiorowe (collective nouns)

• BrE: The team are winning.

• AmE: The team is winning.

Brytyjczycy traktują rzeczowniki zbiorowe często jako liczbę mnogą.

6. Daty i formaty zapisu

• BrE: 31/12/2024

• AmE: 12/31/2024

To szczególnie istotne w pisaniu dokumentów, formularzy i korespondencji.

7. Jednostki miar i temperatury

• BrE używa mililitrów, gramów, kilometrów i stopni Celsjusza.

• AmE: uncje, funty, mile i stopnie Fahrenheita.

8. Zwroty grzecznościowe i idiomy

• BrE: "I’m afraid I can’t help you."

• AmE: "Sorry, I can’t help you."

Idiomy różnią się jeszcze bardziej:

• BrE: "a storm in a teacup"

• AmE: "a tempest in a teapot"

9. Wpływ kulturowy i medialny

Warto zauważyć, że AmE zyskuje przewagę ze względu na dominację mediów amerykańskich – filmów, seriali, podcastów i muzyki. Dlatego nawet Brytyjczycy często rozumieją i przyswajają amerykańskie zwroty.

10. Której wersji się uczyć?

To zależy od Twoich celów:

• Chcesz studiować w UK lub pracować z Brytyjczykami? – wybierz British English.

• Planujesz wyjazd do USA, Kanady lub pracujesz z klientami z tych regionów? – lepszy będzie American English.

W praktyce dobrze znać obie wersje i potrafić się przystosować.

Ocena

Z mojego doświadczenia jako nauczyciela wynika, że uczniowie najczęściej zaczynają od jednej wersji (np. tej, której uczyli się w szkole), a potem naturalnie poznają drugą. Najważniejsze jest, aby być spójnym w mówieniu i pisaniu – nie mieszać stylów w jednym zdaniu.

Niezależnie od tego, którą odmianę wybierzesz, najważniejsza jest komunikacja. Jeśli chcesz rozwijać się językowo i poznać praktyczne różnice między British English a American English – zapraszam na zajęcia indywidualne.

📩 www.jakubkopcinski.com/kontakt